Vocht vasthouden, voor de één iets wat hij of zij alleen van horen zeggen kent en voor de ander een terugkerend fenomeen. Vocht vasthouden doen we eigenlijk alleen als er meer vocht in het lichaam komt dan verlaat. Het pijnpunt is dan ook vaak het afdrijven van vocht, aangezien de meeste van ons niet ineens extreem meer vocht binnen krijgen ten opzichte van overige dagen.
Waarom houden we eigenlijk vocht vast en wat kun je doen om het afdrijven van vocht te stimuleren?
Vocht vasthouden
Zoals we net al zeiden houd je vocht vast doordat je meer vocht binnenkrijgt dan dat je lichaam afvoert. Hierdoor ontstaat er dus als het ware een overschot aan vocht in je lichaam, waar dit wordt opgeslagen is per persoon verschillend en hangt ook nog af van de omstandigheden. Vocht vasthouden wordt ook wel vochtretentie genoemd.
Vocht wordt in verschillenden delen van het lichaam opgeslagen:
- Onze cellen (intracellulaire vloeistof)
- Ons weefsel (Interstitiële vloeistof)
- De bloedvaten (intravasculaire vloeistof)
Waarom vocht vasthouden?
Als mensen het hebben over dat zij “vocht vasthouden” dan heeft men het vaak over het vocht dat we in ons weefsel vasthouden. Dit resulteert vaak in opgezette handen, vingers, enkels, voeten e.d..
Er zijn verschillende oorzaken die kunnen leiden tot klachten, daarom moet je eerst weten welke vorm van vochtretentie (vocht vasthouden) voor jou van toepassing is. Vervolgens kun je achterhalen waarom je vocht vasthoud en wat je daar aan kunt doen.
Vocht vasthouden tijdens menstruatie, zwangerschap en overgang.
Tijdens de overgang, menstruatie en/of zwangerschap is het gebruikelijk dat vrouwen vocht vasthouden. Dit komt doordat de hormonen op dat moment enorm aan het verschuiven zijn. Hormonen hebben veel invloed op onze vochtbalans, als er dus schommelingen zijn in je hormoonhuishouding, heeft dit ook invloed op je vochtbalans.
Tijdens de menstruatie krijgen vrouwen te maken met een verhoogd oestrogeen en progesteron gehalte. Kort voor de menstruatie kan het zijn dat vrouwen merken dat zij vocht vasthouden in de buik en borsten.
Deze verhoging in het oestrogeen en progesteron gehalte zien we ook bij zwangere vrouwen. Daarbij zien we vaak dat zij vocht vasthouden in de benen, enkels en voeten.
Het is algemeen bekend dat vrouwen in de overgang ook vele last hebben van de schommelingen in de hormoonhuishouding, daardoor zien we bij vrouwen in de overgang ook een toename in vochtretentie.
Oorzaken van vocht vasthouden
Er zijn verschillende oorzaken waardoor we vocht vasthouden. Vaak kunnen we zelf wel invullen dat als we in de zomer wat opgezette vingers krijgen, dat dit door de warmte komt. Echter zijn er nog veel meer oorzaken die (tijdelijk) kunnen leiden tot het vasthouden van vocht. Daarnaast zijn er ook verschillende ziektes die ervoor zorgen dat we vocht vasthouden.
Vochtophoping kan ontstaan door een verhoogde druk op de haarvaten, maar ook door een verhoogde doorgankelijkheid van de vaatwand. Dit zorg ervoor dat vocht vanuit de ader in het weefsel terecht komt.
Een plaatselijke opeenhoping van vocht (buiten de cel) wordt ook oedeem genoemd. Situaties waarbij oedeem kan ontstaan zijn:
- Langdurig staan
- Te hoge zoutinname
- Overgewicht
- Warm weer
- Inactieve levensstijl
- Zwangerschap
- Bijwerking van medicatie
Daarnaast kunnen verschillende ziektes de oorzaak van zijn het feit dat we vocht vasthouden. Dit zijn ziektes zoals:
- Hartfalen
- Kanker
- Leverziekten
- Longziekten
- Afwijking in het lymfesysteem
- Nieraandoening
- Spataderen
- Schildklier afwijking
- Trombose
Dikke enkels door vocht vasthouden
Als mensen vocht vasthouden zie je veel dat mensen vocht vasthouden in de enkels. Dit is vaak het gevolg van een inactieve levensstijl. Als je de benen traint worden je spieren aangesproken en dit zorgt voor een betere bloedsomloop. Bij een inactieve levensstijl is de bloedsomloop minder waardoor bloed zich kan gaan ophopen in de benen (spataderen). Uiteindelijk neemt de druk op de vaatwanden toe waardoor er vocht in het omliggende weefsel komt.
Dit kun je vrij eenvoudig voorkomen door de benen (licht) te trainen, maar ook door simpelweg een paar keer met je voeten te draaien. Hierdoor zijn je spieren in beweging terwijl je zit, bijvoorbeeld tijdens lange vergadering of tijdens een lange auto rit of vlucht.
Zout en vocht vasthouden
Mocht je zelf (veel) vocht vasthouden is naar je voeding kijken, één van de eenvoudigere dingen die je kunt doen. Teveel zout in je voeding is een belangrijke oorzaak van een hoge bloeddruk, wat kan leiden tot vocht wat door de vaatwanden in het weefsel terecht komt. Uit verschillende onderzoeken is dan ook gebleken dat er een verband zit tussen vocht vast houden en een dieet waar veel zout in zit.
Verwerkt voedsel is één van de grootste boosdoeners als het gaat om een te hoog zoutgehalte in je dieet. Let er dus goed op wat je eet en kijk voor de zekerheid altijd even op het etiket.
Verhoogde vochtretentie door geraffineerde koolhydraten
Dat geraffineerde koolhydraten niet goed voor ons zijn weet iedereen inmiddels wel, maar dat deze ook bijdragen aan de hoeveelheid vocht die we vasthouden is misschien wel nieuw voor je. Het is een beetje een theoretisch verhaal, maar het komt erop neer dat er door geraffineerde koolhydraten in één keer veel glucose beschikbaar is. Dit moet gereguleerd worden en dat doet het lichaam door insuline aan te maken.
Deze stof zorgt er weer voor dat de nieuwen meer sodium op gaan nemen, waardoor het langer in ons lichaam aanwezig is. Sodium houdt op haar beurt weer vocht vast en zo zorgen geraffineerde koolhydraten er dus voor dat we meer vocht vasthouden.
Voorbeelden van geraffineerde koolhydraten zijn:
- Producten waar veel suiker in zit.
- Witte bloem
- Wit brood
- Pasta
- Koekjes
Hoe voorkom je vocht vasthouden?
Allemaal leuk een aardig maar de kans is groot dat je op deze pagina bent beland omdat je met de vraag zit: Hoe voorkom je vocht vasthouden? of; Wat kun je eraan doen?
Daar zijn meerdere manier voor, een aantal oplossing liggen verscholen in de oorzaken. Als een oorzaak is dat we veel vocht vasthouden door geraffineerde koolhydraten of door zout, dan is het (wellicht) een oplossing voor je om daar mee te minderen. Daarnaast zijn er ook andere dingen die je kunt doen om te voorkomen dat je vocht vasthoudt.
Denk bijvoorbeeld aan meer water drinken, beter slapen, magnesium, kalium, vochtafdrijvende voeding en vochtafdrijvende thee. We bespreken ze allemaal hieronder.
Water drinken en vocht vasthouden
Je hebt vast wel eens gehoord dat je veel water moet drinken als je vocht vasthoudt. Eigenlijk klinkt dat best vreemd; je houdt iets vast, dus laten we daarvan nog meer tot ons nemen. Toch werkt het. Als je veel water tot je neemt, krijgt je lichaam het signaal dat er een overvloed van is. Je lichaam zorgt er dan automatisch voor dat je meer vocht gaat afdrijven. Hiermee wordt ook het vocht afgedreven wat bijvoorbeeld wordt vasthouden in je voeten of handen.
Dit heeft te maken met het feit dat je lichaam altijd probeert om een goede vochtbalans te hebben. Ben je uitgedroogd, dan wil het lichaam vocht vasthouden. Is er vocht in overvloed, dan gaat je lichaam vocht afdrijven.
Het is wel goed om te weten dat dit niet werkt met frisdrank, koffie o.i.d.. Het gaat hierbij echt om voldoende thee of water drinken. Deze balans is belangrijk voor verschillende lichaamsprocessen. De juiste balans zorgt onder andere voor goed werkende hersenen.
Slapen
We hebben al verschillende artikelen geschreven over de voordelen van een goede nachtrust, maar goed slapen helpt ook wanneer je vocht vasthoudt. Als het gaat om vocht vasthouden is je slaap net zo belangrijk als je voeding en beweging. In je slaap brengt je lichaam van alles in balans, waaronder je vochthuishouding.
Heb je problemen met slapen? Lees dan ook eens onderstaande artikelen:
- Tips om beter te slapen
- Beter slapen? Begin overdag
- Perfect slapen in 7 stappen review
- Eten voor het slapen?
- Manta Slaapmasker review
- Beste slaapmasker
- De voordelen van een goede nachtrust
- Een goed hoofdkussen
- M-Line Athletic pillow review
Magnesium tegen vocht vasthouden
Een tekort aan magnesium kan één van de redenen zijn dat je vocht vasthoudt. Magnesium draagt namelijk bij aan een gezonde vochthuishouding. Magnesium komt voor in verschillende groenten, granen, noten en melk producten. Bij een tekort aan magnesium is het dus goed om heir wat meer van te nemen. Daarnaast is er ook de mogelijkheid om magnesium supplementen tot je te nemen.
Vochtafdrijvende voeding
Eén van de beste dingen die je kunt doen om vocht af te drijven is je voeding aanpassen. Je hoeft niet gelijk rigoureus alles om te gooien maar eet net even wat meer groeten, drink wat meer water en thee en laat het zout (of kruiden met zout) even links liggen.
De groentes die je het beste kunt eten voor een vocht afdrijvend effect zijn; andijvie, artisjok, bleekselderij, komkommer, venkel en wortel. Deze groenten bevatten namelijk veel kalium, wat weer goed is voor de bloeddruk en de vochthuishouding.
Vochtafdrijvende thee
De thee die je het beste kunt drinken om vocht af te drijven is brandnetelthee. Deze thee bevat vitamine C, foliumzuur, ijzer, magnesium, antioxidanten en silicium. Deze hebben allemaal een vochtafdrijvende werking en reinigen de nieren.
Groene thee is een andere vochtafdrijvende thee, net als gemberthee en verse muntthee.
